TUVALET EĞİTİMİ
Bu eğitim bir çocuğun ebeveyni ile birlikte deneyimleyeceği en zor gelişimsel basamaktır. Çocuk bu eğitim ile özerkliğe doğru ilerliyor, birey olmaya başlıyor.
Tuvalet eğitimi denilince akla çocuklar geliyor oysa ki bu eğitim tek taraflı olmamakla birlikte hem annenin yada bakan kişinin , çocuğun hatta ev ortamının bu eğitime hazır olması gerek. Bu dediklerimi tek tek açacak olursak ;
Anne yada bakıcı her kim eğitimi verecek ise onun psikolojik ve fizyolojik olarak hazır olması gerekiyor. Çünkü bu süreç sabır ve uğraşı gerektiren bir süreçtir.
Ev ortamında, yeni bir kardeşin doğması yada çok kısa süre içerisinde doğacak olması verilen ve öğretilen tüm becerilerin gerilemesine yol açabilmektedir. Taşınma, ev değişikliği de çocuğun var olan düzeninin bozulması, yeni bir ortama adaptasyon da sıkıntı yaşamasına sebep olacaktır.
Gelelim çocuğun hazır olmasına. Çocuğumuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu nasıl anlarız. Burada dikkat edilmesi gereken nokta iyi bir gözlemci olmamiz lazım. Tuvalet eğitimine başlamak için çocuğun fiziksel, menta(bilişsel) ve psikolojik olgunlaşmasının dikkate alınması önemlidir.
Bu süreçte bilmemiz gereken önemli bir kas var oda Sfinkter kasi. Bu kas insan vücudunda bulunan halkasal kaslardir. Dış anal sfinkter kası istemli olarak çalışır. Bağırsağın sonunda yeterli miktarda dışkı biriktirdiğinde tuvalete çıkma ihtiyacı hissedilir. Tuvalete çıktığımız anda bu kas gevşek kalır ve dışkılama gerçekleşir. Çocuğun bu kasinin gelişmiş olması gerekiyor. Eğer ki çocuğunuz iki saat süreyle kuru kaliyorsa, yürüme ve çömelme gibi motor becerileri yapabiliyorsa, fiziksel olarak hazır oluşluğunu gösteren bu belirtiler anal sfinkter kas kontrolünü kazandığınin göstergesidir.
Çocuğun menta(bilişsel)l olarak hazır olduğunu gösteren işaretler, idrar ve dışkı yapmaya istekli olması, tuvalete gitmek istemesi, davranışları taklit etme ve emirlere uyma gibi bilişsel becerileri kazanmasıdır.
Çocuğun psikolojik hazır oluşluğu, ebeveyni memnun etmek istemesi, tuvalette sıkılmadan oturabilmesi, diğer aile bireylerinin tuvalet alışkanlıklarını merak etmesi ve bezi kirlendiğinde rahatsız olma durumu.
Çocuğumun hazır olduğunu nasıl anlarım?
Öncelikle çocuk tuvalete olan merakinin olması,
Lazımlık veya oturağına ilgi gösteriyor olması,
Koltuk, perde, kapı arkalarında bezine kakasını gizlenerek yapıyor olması ve işi bittiğinde bezinden rahatsiz oluyor olması,
Bezi ıslandığında rahatsız olması,
İç çamaşırı giymek istemesi,
Tuvaletinin geldiğini fark ediyor olması, konuşmasa bile işaret yoluyla ifade edebiliyor olması,
Gün içerisinde bezi en az iki saat kuru kalabiliyor olması,
Kısa bir uykudan sonra bezi kuru kalkabiliyor olması,
Annenin iyi bir gözlemci olarak çocuğun ne kadar sıklıkla kaka yaptığını bilmesi lazım çünkü bazı çocuklar günde 2-3 kez, bazıları ise 2-3 günde bir kez kaka yaparlar. Burada anneye veya bakan kişiye iş düşmektedir, bu aralıkların düzenli olarak tekrarlanması ve ne zaman yapılacağınin bilinmesi,
Yukarıda sayılan maddelerin büyük çoğunluğunu yerine getirebiliyorsa, çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğu söylenebilir. Bu belirtiler olmadan eğitime başlanmalıdır.
Son yıllarda bu konuda yapılan çalışmalarda çocukların büyük bir kısmı 18-24 aydan itibaren bu eğitime başlamak için gerekli olgunluğa erişmiş iken , bazı çocuklar ise 4 yaşına kadar bu olgunluğa ulaşamamıştır. Genellikle kizlar erkeklere göre daha erken tuvalet alışkanlığı ni edinirler çünkü kizlar erkeklere göre daha erken kaslarını kontrol etmeyi öğrenirler. Kizlar genellikle 2,5 yaş erkekler ise 3 yaş civarında bu kas kontrolünü sağlayabilirler. Eğitime çok erken başlamak ileride çocukta dışkılama problemlerine, çok geç başlamak ise özgüven ve bağımsız hareket edebilme sorununa yol açabilmektedir.
Komşunuzun çocuğu- kuzeni – arkadaşı bu eğitimi daha erken tamamlamış olabilir ama sizin çocuğunuz için bu eğitimi alma zamanı henüz gelmemiş bile olabilir. Kıyaslama yapılmamalı çünkü her çocuğun gelişimi, olgunluğu, idrak etme anlama zamanı farklıdır. Eğer çocuk eğitimi istemiyor tepkili ise ısrar edilmemelidir. Eğitime ara verilip 1 ay kadar beklenmelidir. Sonra tekrar denenmeli.
ANNE – BABALARA ÖNERİLER
UZMAN PSİKOLOG Havva Betül ÖZOĞUL
RANDEVU İÇİN: 0322 458 0 458 VE 0507 204 61 82
Kaynaklar
1. Koç I, Camurdan AD, Beyazova U, Ilhan MN, Sahin F. Toilet training in Turkey: the factors that affect timing and duration in different sociocultural groups. Child Care Health Dev 2008; 34: 475-481.
2. Gorski PA. Toilet Training Guidelines: Day Care Providers – The Role of the Day Care Provider in Toilet Training. Pediatrics 1999a;103(6):1367-1368.
3. Wong DL, Perry SE, Hockenberry MJ, Lowdermilk DL. Maternal Child Nursing Care. Third Edn. Mosby Inc., St. Louis 2006. p.1096-1097.
4. www.e-psikiyatri.com.tr
5. Haluk; ve diğerleri, Çocuk ve Ergen Eğitiminde Anne Baba Tutumları, Timaş Y. İstanbul, 2010.
En İyi Pedagog Adana Pedagoglar çocuk akıl ve ruh sağlığı problemlerinde uzmanlaşmış kişilerdir. Yetişkinlerin dünyası…
En İyi Psikolog Adana Kaldıramadığınız ve zorlandığınız zamanlarda yükünüzü hafifletecek birine ihtiyaç duyarsınız. Ancak bazen…
Adana Aile Dizimi Terapisi Yapan Yerler. Adana'da Aile Dizimi Yapan Yerler, Aile Dizimi Nedir,…
KONUŞMA BOZUKLUKLARI AKICI KONUŞMA BOZUKLUĞU Bu yazımda size Akıcı Konuşma Bozukluğu (AKB), kekemelik…
ADANA AİLE DANIŞMANLIĞI Bireylerin genel olarak karşılaştıkları problemlerin büyük bir kısmı aile ortamlarında sorunların meydana…
ADANA TERAPİ VE ADANA'DA TERAPİ SEANSLARI İLE İLGİLİ MERAK EDİLEN SORULAR Son 2 yıl hepimiz…