SOSYAL FOBI TOPLUMSAL KAYGI BOZUKLUĞU
SOSYAL FOBI TOPLUMSAL KAYGI BOZUKLUĞU
Sosyal fobide, kişinin başlıca korkusu, başkalarının yanında küçük düşeceği, sıkıntı duyacağı ya da utanç duyacağı bir biçimde davranacağı korkusudur.
Sık görülen toplumsal fobiler, başkalarının önünde konuşma, yemek yeme ya da yazı yazma, genel tuvaletleri kullanma, görüşmelere ve her türlü toplantıya katılmadır. Bu kişiler ayrıca yaşadıkları kaygıyı insanların anlayacağından korkarlar.
Sosyal fobisi olanlar yaşadıkları kaygıya bağlı olarak bazı bedensel belirtiler yaşarlar. Bunlar, terlemr, yüz kızarması, ağız kuruluğu vb. dir.
Sosyal fobisi olanlar korkularının aşırı ya da anlamsız olduğunu bilirler. Çoğu zaman kaygı verici durumlardan kaçınır, çoğu zamanda korkuyla bunlara katlanırlar.
Toplumsal kaygı bozukluğu olanlar yaşayacakları utancın yanı sıra, insanların kendileriyle alay edeceği, kaygılı, zayif, kaçık gibi yargılarda bulunmalarından cekinirler. Ellerinin, seslerinin titrediginden, düzgün bir biçimde konusamamaktan korkarlar. Ellerinin titreyecegi gorulecek diye başkalarının yanında yemek yemekten, içmekten, yazı yazmaktan kaçınırlar.
Sosyal fobisi olanlar, kacindiklari durumlara daha az maruz kalmaya çalışırlar. Bu sırada yoğun kaygı yaşarlar. Kaygı yaratan durumlar yaklaştıkça belirgin bir beklenti kaygısı ortaya çıkar. Bu durum sıkıntıya yol açar, beklenti kaygısı artar kısır bir döngüye yol açar.
Tanı konması için ;
-Korku, kaçınma,
– Olağan günlük islerini yapamama,
-Mesleki ya da eğitimle ilgili islevselligini bozmadır.
Toplumsal kaygı bozukluğu olan kişilerde sıklıkla elestirilmeye, olumsuz bir biçimde değerlendirilmeye ya da reddedilmeye karşı aşırı duyarlılık, haklarını savunmada güçlük çekme ve benlik saygısında düşüklük ya da aşağılık duyguları vardır.
Bu kişiler sınava girme gibi, baskalarinca değerlendirilecek oldukları durumlardan çoğu zaman korkarlar. Göz ilişkisi kuramama, soğuk nemli eller, titreme, titrek ses gibi bulgulara rastlanır.
Çoğu zaman sınav kaygıları ve grup katılımlarından kacınmaları nedeniyle yeterli başarı göstermezler.
Daha ağır olgularda okuldan atılma, işinden kovulma, iş görüşmesi yapmaktan kaçınma gibi durumlar gözlenir.
Sosyal fobi arkadaş bulma konusunda da sorun yasarlar ya hiç arkadaşları yoktur ya da sonu gelmeyen ilişkilere bağlanırlar. Doğup büyüdükleri aile ortamindan bir türlü uzaklasamazlar.
Sosyal fobi bir rahatsızlık olarak algılanmayabilir. Çünkü fobisi yüzünden çekingen davranan çocukların durumu, efendi olmakla karıştırılır ve olumlu karşılanır. Bu da erken teşhisi önler. Ebeveyn ve öğretmenler bu bozukluğu tanımalı ve bilgi sahibi olmalıdır.
Rahatlama teknikleri:
-Derin nefes egzersizleri sinirlerinizi yatıştıracak, rahatlatacak ve odağı sağlayacak.
-En kötü senaryoya odaklanmayın “Ya olursa” gibi düşüncelerden uzaklaşın.
-Herkese uyum sağlamak zorunda değilsiniz. Unutmayın ki istedikten sonra herkes herkeste eleştirecek bir şeyler bulur.
-Negatif düşüncelerden uzak durun.
-Dikkatinizi bedensel duyumlardan uzak tutun.
-Düzenli egzersiz yapın.
