KONUŞMA BOZUKLUKLARI

 AKICI KONUŞMA BOZUKLUĞU 

Bu yazımda size Akıcı Konuşma Bozukluğu (AKB), kekemelik ile ilgili bilgi vermeyi amaçlıyorum. Sıklıkla çocukluk döneminde başlayan, yetişkinlik dönemine kadar devam edebilen (daha önce müdahale edilip edilmediği önemli) zaman zaman konuşmada yaşanan zorlukların azalıp, zaman zaman artması ile dalgalanmalar gösteren konuşma bozukluğu türüdür. Akıcı konuşma bozukluğu genellikle kekemelik olarak bilinir. Çocukluk döneminde (konuşmanın başlaması ve devamında) görülmeye başlar, mutlaka bu durumu tetikleyen öğrenme ve psikolojik faktörlerin bulunduğu bilinmektedir. 

    Neler olabilir bu psikolojik tetikleyiciler; 

-Korku

-Yoğun kaygı

-Travmatik yaşantılar 

    Bu başlıkları açıklayacak olursak;

Korku;

 Çocukluk döneminde, çocuğa “korku” duygusunu yoğun yaşatan bir durum, olay yaşamış olması; kendisi yaşamasa bile korkuyu tetikleyecek yaşanmış bir olayı duymuş olması, yaşanan bir olaya şahit olması gibi faktörler.

Yoğun Kaygı;

Kaygılı bir bakım veren tarafından bakım gören çocuğun duygularının temelinde yoğun kaygı oluşabilir. Aşırı koruyucu bir ailede büyümek, kaygılı anne- babanın çocuğa yaklaşımlarının kaygılı ve tutarsız olması, baskıcı ebeveyn tutumları, başarı odaklı beklentilerin yoğunluğu gibi faktörler.

Travmatik Yaşam olaylarına maruz kalmış, şahit olmuş ya da sadece duymuş olmak, erken dönemde konuşmada akıcılığın bozulmasına sebep olabilir. 

    Daha öncesinde başlayan akıcı konuşma bozukluğunun 4 yaşına kadar, konuşmaya dikkat çekilmediği sürece, kendiliğinden azalması veya bitmesi beklenir. Fakat yine bu dönem içinde aile konuşmadaki zorluğa dikkat kesilir ve çocuğa bunu yoğun bir şekilde hissettirirse, konuşmadaki bozukluk çocuk için pekiştireç (ikincil kazanç da diyebiliriz) haline bile dönüşebilir. Bu sebeple 4 yaşına kadar geçer diyerek destek almak göz ardı edilmemelidir. Ailenin davranışları, çocuğa karşı tutumları etki ettiğinden, aile de mutlaka uzmandan destek almalıdır. 

    Akıcı konuşma bozukluğu, kekemelik seansları, danışanın yaşına göre yapılandırılır. Yapılandırılan seanslarda, nefes, gevşeme, ses egzersizleri ile birlikte psikoterapi desteği verilebilir. Çocuklar için oyun terapisi ve egzersizler; ergenler ve yetişkinler için psikoterapi ve egzersizler işlevsel olmaktadır. 

    Konuşma, nefes, ses telleri, dil-diş ve dudakların doğru organize olmalarıyla gerçekleşen komplike bir eylemdir. Doğru nefes olmadan konuşmanın başlaması, sürmesi, tamamlanması zorlaşabilir. Bu sebeple en önemli adım, konuşmada zorluk yaşayan bireyde “doğru solunum” bilincini oluşturmaktır. Konuşmanın daha kaliteli olabilmesi, konuşmada akıcılığın sağlanabilmesi için diyafram solunumunu sağlamak önemlidir. Bunun için çalışmalar yapılır. 

    Akıcı konuşma bozukluğu, kekemelik yaşayan bireylerde kaygı yoğun olduğundan, özellikle konuşmak zorunda olduğu durumlarda, vücudun gevşeyebilmesi çok önemlidir. Vücut gevşeme egzersizleri ile birey vücudunu çok daha kısa sürede gerginlikten gevşemeye adapte edebilir. Ses egzersizleri de nefes ve sesin doğru organize edilebilmesi için önem taşır. Ses egzersizleri ile birey doğru nefes ile konuşmayı başlatıp sürdürebilmeyi sağlayabilir hale gelebilir. Akıcı konuşma bozukluğu yaşayan birçok birey konuşurken “nefessiz” kaldıkları için daha fazla zorlandıklarını ifade  ederler. Ses egzersizleri, bu zorluk için doğru organizasyonu ve farkındalığı sağlar. 

    Egzersizlerin yanı sıra tetikleyici psikolojik faktörlerin de ele alınabilmesi, psikoterapi ile mümkündür. Bilişsel davranışçı terapi teknikleri ile bireyin yaşadığı yoğun düşünce duygu ve davranış kalıpları ele alınır ve destek sağlanır. Konuşmada yaşanılan zorlukların neler olduğu, nerelerde ve kimlerle, hangi yoğun duyguların eşliğinde artma gösterdiği psikoterapi ile açığa çıkabilir durumlara yönelik düşünce duygu ve davranış kalıplarında değişiklik sağlanabilir. Bütüncül yaklaşımla akıcı konuşma bozukluğuna müdahale, artan farkındalıklarla ve doğru düşünce davranış biçimleriyle mutlaka fayda sağlayacaktır. 

    Akıcı konuşma bozukluğu yaşıyorsanız, hemen uzmanından destek almanız yaşadığınız zorluğa olumsuz bakış açınızı değiştirebilir, süreci tamamladığınızda daha akıcı konuşmaya sahip olmanızı sağlayabilir. Bizlerle iletişime geçerek gereken desteği alabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.